AB baş diplomatı Josep Borrell, Avrupa Birliği üye ülkelerinin İsrail ile düzenli siyasi diyalogu askıya almasını önerdi. Alman Basın Ajansı'nın akşam Brüksel'de edindiği bilgiye göre, bu olayın Haberin Detaylarıında bağımsız uluslararası kuruluşların İsrail'in insan haklarını ve uluslararası insancıl hukuku ihlal ettiğini ileri süren raporları yer alıyordu.
Euronews'e konuşan bir AB yetkilisi ve süreç hakkında bilgi sahibi üç diplomat, Borrell'in önerisinin ilk olarak büyükelçiler arasında Çarşamba günü yapılan bir toplantıda ortaya atıldığını ve önümüzdeki Pazartesi dışişleri bakanlarının Brüksel'de yapacağı toplantıda resmi olarak masaya yatırılacağını söyledi.
İsrail ile siyasi diyalog 2000 yılında imzalanan sözde ortaklık anlaşmasıyla düzenleniyor. Diğer şeylerin yanı sıra, ilişkileri güçlendirmek ve ortaklığı daha da geliştirmek için düzenli bilgi alışverişi sağlar. Sözleşme tarafları arasındaki ilişkilerin insan haklarına saygı ve demokrasi ilkelerine dayandığı da belirtiliyor.
Borrell'in girişimi başarısızlığa mahkum mu?
Siyasi diyaloğun askıya alınması üye devletlerin oybirliğine bağlıdır ve bu nedenle İsrail ile Hamas arasındaki savaşa ilişkin keskin anlaşmazlıklar göz önüne alındığında planın başarısızlığa mahkum olduğu neredeyse kesindir. Bunun nedeni, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerin şu ana kadar açıkça İsrail'in yanında yer almasıdır. Ancak AB yetkilileri, Borrell'in bakış açısına göre üye ülkeler arasındaki tartışmanın açık bir siyasi sinyal gönderebileceğini vurguluyor. Başlangıçta federal hükümetin kendisini nasıl konumlandıracağı belli değildi. Temsilciler son aylarda cezai tedbir hamlelerine yönelik eleştirilerini defalarca dile getirerek iletişim kanallarının açık tutulması gerektiğini vurguladılar.
Euronews'in AB diplomatlarına dayandırdığı haberine göre, toplantıda konuşanların çoğunluğu öneriye ilişkin olumsuz görüş bildirdi. Ancak her elçinin sesini çıkarmadığı belirtildi. Hareketin karşıtları arasında Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Danimarka, Hollanda, İtalya ve Yunanistan yer aldı. Bu henüz doğrulanmadı.
Gazze savaşı: Birçok AB ülkesi aylardır sonuç alınması çağrısında bulunuyor
Borrell, Ekim ayında, bir sonraki dışişleri bakanları toplantısında İsrail'in Gazze Şeridi ve Lübnan'daki savaşı yürütme şekli hakkında bir tartışma yapmak istediğini açıklamıştı. İspanyol çalışanlarının o dönemde açıkladığı gibi, oybirliğiyle İsrail'in aleyhine bir değerlendirme yapılırsa, sonuçları derhal uygulanabilirdi. İspanya ve İrlanda, birkaç ay önce AB ile İsrail arasındaki ortaklık anlaşmasının gözden geçirilmesini önermişti. Diyalogun yanı sıra sanayi, enerji, ulaştırma, turizm gibi alanlarda da ekonomik işbirliği söz konusudur.
Diplomatlar artık kurumsal siyasi diyaloğun askıya alınmasının, sözde Ortaklık Anlaşması'nın veya Ortaklık Konseyi'nin askıya alınması anlamına gelmediğini vurguladı. Bunun yerine bu konunun İsrail'le Ortaklık Konseyi'nde görüşülebileceği bile söylendi.
Diplomatlara göre Borrell'in bu hamlesi, AB'nin Gazze Şeridi'ndeki durumu ve İsrail'e yönelik iddiaları görüşmek üzere uzun süre önce İsrail'den Ortaklık Konseyi toplantısı talep etmesiyle de açıklanabilir. Ancak İsrail hükümetiyle birkaç aydır bir toplantı düzenlenmesi konusunda herhangi bir anlaşmaya varılamadı.
Borrell veda etmek üzere
İsrail'in hamlesi, Borrell'in AB dış politika şefi görevinden ayrılmadan önceki son büyük diplomatik girişimi olabilir. Üye ülkeler yaz aylarında eski Estonya Başbakanı Kaja Kallas'ı halefi olarak seçtiler. Avrupa Parlamentosu'nun yeni AB Komisyonu'nu onaylaması halinde üst görevi devralabilir. Bununla ilgili süreç zaten devam ediyor. Borrell 1 Aralık 2019'da göreve geldi.
Euronews'e konuşan bir AB yetkilisi ve süreç hakkında bilgi sahibi üç diplomat, Borrell'in önerisinin ilk olarak büyükelçiler arasında Çarşamba günü yapılan bir toplantıda ortaya atıldığını ve önümüzdeki Pazartesi dışişleri bakanlarının Brüksel'de yapacağı toplantıda resmi olarak masaya yatırılacağını söyledi.
İsrail ile siyasi diyalog 2000 yılında imzalanan sözde ortaklık anlaşmasıyla düzenleniyor. Diğer şeylerin yanı sıra, ilişkileri güçlendirmek ve ortaklığı daha da geliştirmek için düzenli bilgi alışverişi sağlar. Sözleşme tarafları arasındaki ilişkilerin insan haklarına saygı ve demokrasi ilkelerine dayandığı da belirtiliyor.
Borrell'in girişimi başarısızlığa mahkum mu?
Siyasi diyaloğun askıya alınması üye devletlerin oybirliğine bağlıdır ve bu nedenle İsrail ile Hamas arasındaki savaşa ilişkin keskin anlaşmazlıklar göz önüne alındığında planın başarısızlığa mahkum olduğu neredeyse kesindir. Bunun nedeni, Macaristan ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerin şu ana kadar açıkça İsrail'in yanında yer almasıdır. Ancak AB yetkilileri, Borrell'in bakış açısına göre üye ülkeler arasındaki tartışmanın açık bir siyasi sinyal gönderebileceğini vurguluyor. Başlangıçta federal hükümetin kendisini nasıl konumlandıracağı belli değildi. Temsilciler son aylarda cezai tedbir hamlelerine yönelik eleştirilerini defalarca dile getirerek iletişim kanallarının açık tutulması gerektiğini vurguladılar.
Euronews'in AB diplomatlarına dayandırdığı haberine göre, toplantıda konuşanların çoğunluğu öneriye ilişkin olumsuz görüş bildirdi. Ancak her elçinin sesini çıkarmadığı belirtildi. Hareketin karşıtları arasında Almanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Danimarka, Hollanda, İtalya ve Yunanistan yer aldı. Bu henüz doğrulanmadı.
Gazze savaşı: Birçok AB ülkesi aylardır sonuç alınması çağrısında bulunuyor
Borrell, Ekim ayında, bir sonraki dışişleri bakanları toplantısında İsrail'in Gazze Şeridi ve Lübnan'daki savaşı yürütme şekli hakkında bir tartışma yapmak istediğini açıklamıştı. İspanyol çalışanlarının o dönemde açıkladığı gibi, oybirliğiyle İsrail'in aleyhine bir değerlendirme yapılırsa, sonuçları derhal uygulanabilirdi. İspanya ve İrlanda, birkaç ay önce AB ile İsrail arasındaki ortaklık anlaşmasının gözden geçirilmesini önermişti. Diyalogun yanı sıra sanayi, enerji, ulaştırma, turizm gibi alanlarda da ekonomik işbirliği söz konusudur.
Diplomatlar artık kurumsal siyasi diyaloğun askıya alınmasının, sözde Ortaklık Anlaşması'nın veya Ortaklık Konseyi'nin askıya alınması anlamına gelmediğini vurguladı. Bunun yerine bu konunun İsrail'le Ortaklık Konseyi'nde görüşülebileceği bile söylendi.
Diplomatlara göre Borrell'in bu hamlesi, AB'nin Gazze Şeridi'ndeki durumu ve İsrail'e yönelik iddiaları görüşmek üzere uzun süre önce İsrail'den Ortaklık Konseyi toplantısı talep etmesiyle de açıklanabilir. Ancak İsrail hükümetiyle birkaç aydır bir toplantı düzenlenmesi konusunda herhangi bir anlaşmaya varılamadı.
Borrell veda etmek üzere
İsrail'in hamlesi, Borrell'in AB dış politika şefi görevinden ayrılmadan önceki son büyük diplomatik girişimi olabilir. Üye ülkeler yaz aylarında eski Estonya Başbakanı Kaja Kallas'ı halefi olarak seçtiler. Avrupa Parlamentosu'nun yeni AB Komisyonu'nu onaylaması halinde üst görevi devralabilir. Bununla ilgili süreç zaten devam ediyor. Borrell 1 Aralık 2019'da göreve geldi.